Quyền tác giả là gì? Những điều cần biết về quyền tác giả

Quyền tác giả là gì? Đây là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu. Quyền tác giả là một nội dung quan trọng trong Luật Sở hữu trí tuệ, nhằm bảo vệ quyền lợi của tác giả và thúc đẩy sự phát triển của sáng tạo. Bài viết này sẽ cung cấp cho Quý khách hàng những thông tin cần thiết về quyền tác giả và dịch vụ đăng ký bảo hộ quyền tác giả tại Long Phan.

Quyền tác giả là gì?

Theo khoản 2 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi bổ sung 2022, quyền tác giả là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu. Quyền tác giả bao gồm quyền nhân thân và quyền tài sản.   

• Quyền nhân thân:  Gắn liền với tác giả và tác phẩm, không thể chuyển giao. Quyền nhân thân bao gồm quyền được công nhận là tác giả, quyền bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm, quyền không cho người khác sửa chữa, cắt xén hoặc xuyên tạc tác phẩm làm ảnh hưởng đến danh dự, uy tín của tác giả. Ví dụ, tác giả có quyền yêu cầu ghi tên mình trên tác phẩm,  phản đối việc sửa đổi tác phẩm làm sai lệch ý nghĩa ban đầu.   
• Quyền tài sản:  Bao gồm các quyền khai thác tác phẩm như sao chép, phân phối, công bố, truyền đạt tác phẩm đến công chúng. Quyền tài sản có thể chuyển giao cho người khác thông qua các hình thức như hợp đồng chuyển nhượng quyền tác giả,  hợp đồng cấp phép sử dụng tác phẩm. Ví dụ, tác giả có quyền bán bản quyền tác phẩm cho một nhà xuất bản hoặc cho phép một công ty sử dụng tác phẩm của mình trong quảng cáo.

Quyền tác giả được xác lập khi tác phẩm được sáng tạo và thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định, không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký.   

Mặc dù việc đăng ký quyền tác giả không bắt buộc, nhưng việc đăng ký sẽ mang lại nhiều lợi ích cho tác giả, bao gồm việc chứng minh quyền sở hữu tác phẩm, bảo vệ quyền lợi của tác giả trong trường hợp xảy ra tranh chấp, và tạo điều kiện thuận lợi trong việc khai thác thương mại tác phẩm.

Các loại hình tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả hiện nay

Khoản 1 Điều 3 Luật Sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi bổ sung 2022 quy định đối tượng được bảo vệ của Luật Sở hữu trí tuệ bao gồm:

• Quyền tác giả
• Quyền liên quan đến quyền tác giả

Đối tượng của quyền tác giả bao gồm tác phẩm văn học, nghệ thuật và khoa học, cụ thể là:

• Tác phẩm văn học: Sách, tiểu thuyết, truyện ngắn, thơ, kịch bản phim, bài báo, …
• Tác phẩm khoa học: Luận án, báo cáo nghiên cứu, bài giảng, …
• Tác phẩm mỹ thuật: Tranh vẽ, tượng, đồ họa, nhiếp ảnh, …
• Tác phẩm âm nhạc: Ca khúc, nhạc không lời, …
• Tác phẩm điện ảnh: Phim truyện, phim tài liệu, video clip, …
• Chương trình máy tính: Phần mềm, ứng dụng, website, …
• Tác phẩm phái sinh: Tác phẩm được chuyển thể từ một tác phẩm gốc, ví dụ như bản dịch, chuyển thể thành phim, …
• Tác phẩm tổng hợp: Tác phẩm được tạo thành từ nhiều tác phẩm khác nhau, ví dụ như tuyển tập thơ, album nhạc, …

Lưu ý:  Các tác phẩm này phải do tác giả sáng tạo ra và thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định.

Điều kiện để tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả

Theo Điều 6, 13, 14 Luật Sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi bổ sung 2022 tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả khi đáp ứng đủ các điều kiện sau:

1. Tính sáng tạo: Tác phẩm phải là kết quả của trí tuệ, sáng tạo của tác giả, không sao chép từ tác phẩm của người khác. Tính sáng tạo được thể hiện ở sự độc đáo, mới lạ của tác phẩm.

2. Thể hiện dưới hình thức vật chất: Tác phẩm phải được thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định, có thể cảm nhận bằng giác quan (nhìn, nghe, …) hoặc bằng phương tiện kỹ thuật. Ví dụ: tác phẩm văn học được thể hiện bằng chữ viết, tác phẩm âm nhạc được thể hiện bằng nốt nhạc, tác phẩm mỹ thuật được thể hiện bằng tranh vẽ.

3. Không thuộc các trường hợp loại trừ: Tác phẩm không thuộc các trường hợp không được bảo hộ theo quy định tại Điều 13 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi, bổ sung 2009, 2019), bao gồm:

• Thông tin thời sự.
• Văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hành chính, văn bản khác thuộc lĩnh vực tư pháp và bản dịch chính thức của văn bản đó.
• Quy trình, hệ thống, phương pháp hoạt động, khái niệm, nguyên lý, dữ liệu.   

Một số điều cần biết về quyền tác giả

Thời gian bảo hộ quyền tác giả

Thời hạn bảo hộ quyền tác giả được quy định tại Điều 27 Luật Sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi bổ sung 2022 như sau:

• Tác phẩm được công bố: Quyền tác giả được bảo hộ vô thời hạn đối với quyền nhân thân và trong suốt cuộc đời tác giả và 50 năm sau khi tác giả chết đối với quyền tài sản.
• Tác phẩm chưa được công bố: Quyền tác giả được bảo hộ trong suốt cuộc đời tác giả và 50 năm sau khi tác giả chết.
• Tác phẩm của đồng tác giả: Quyền tác giả được bảo hộ trong suốt cuộc đời đồng tác giả cuối cùng chết và 50 năm sau khi đồng tác giả đó chết.
• Tác phẩm được tạo ra do công việc hoặc theo nhiệm vụ: Quyền tác giả được bảo hộ 50 năm, kể từ khi tác phẩm được công bố lần đầu tiên; nếu tác phẩm không được công bố trong thời hạn 50 năm, kể từ khi tác phẩm được sáng tạo thì quyền tác giả được bảo hộ trong thời hạn 50 năm, kể từ khi tác phẩm được sáng tạo.

Các quyền liên quan đến quyền tác giả

Quyền liên quan đến quyền tác giả là quyền của tổ chức, cá nhân đối với cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng, tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hóa.   

Chủ thể của quyền liên quan bao gồm:

• Nghệ sĩ biểu diễn: Ca sĩ, nhạc công, diễn viên, … có quyền liên quan đối với cuộc biểu diễn của mình.
• Nhà sản xuất bản ghi âm, ghi hình: Có quyền liên quan đối với bản ghi âm, ghi hình mà mình sản xuất.
• Tổ chức phát sóng: Đài phát thanh, truyền hình có quyền liên quan đối với chương trình phát sóng của mình.
• Tổ chức phân phối chương trình phát sóng truyền hình trả tiền: Có quyền liên quan đối với chương trình phát sóng truyền hình trả tiền mà mình phân phối.
• Cơ quan báo chí: Có quyền liên quan đối với các bài báo, tin tức, hình ảnh do mình sản xuất.

Thời hạn bảo hộ quyền liên quan:

• Cuộc biểu diễn: 50 năm, kể từ khi cuộc biểu diễn được thực hiện lần đầu tiên.
• Bản ghi âm, ghi hình: 50 năm, kể từ khi bản ghi âm, ghi hình được thực hiện lần đầu tiên.
• Chương trình phát sóng: 20 năm, kể từ khi chương trình phát sóng được phát lần đầu tiên.
• Tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hóa: 20 năm, kể từ khi tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hóa được phát lần đầu tiên.
• Bản ghi âm, ghi hình chương trình phát sóng: 50 năm, kể từ khi chương trình phát sóng được ghi âm, ghi hình lần đầu tiên.

CSPL: Điều 17, 34 Luật Sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi bổ sung 2022. 

Các hành vi xâm phạm quyền tác giả

Điều 19 và Điều 20, 28 Luật Sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi bổ sung 2022 quy định các hành vi xâm phạm quyền tác giả,  bao gồm:

• Xâm phạm quyền nhân thân tại Điều 19.
• Xâm phạm quyền tài sản tại Điều 20.
• Không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ quy định tại Điều 25, 25a, 26.
• Cố ý hủy bỏ hoặc vô hiệu biện pháp công nghệ bảo vệ quyền tác giả.
• Sản xuất, phân phối, nhập khẩu, bán thiết bị, sản phẩm, linh kiện để vô hiệu hóa biện pháp bảo vệ quyền tác giả.
• Cố ý xóa, thay đổi thông tin quản lý quyền mà không có sự cho phép của tác giả.
• Phân phối, nhập khẩu, phát sóng tác phẩm khi thông tin quản lý quyền bị thay đổi hoặc xóa.
• Không thực hiện nghĩa vụ để được miễn trừ trách nhiệm pháp lý theo Điều 198b.

Hậu quả của việc xâm phạm quyền tác giả:

• Bồi thường thiệt hại: Người xâm phạm quyền tác giả phải bồi thường thiệt hại về vật chất và tinh thần cho chủ sở hữu quyền tác giả.
• Khôi phục danh dự, uy tín cho tác giả: Người xâm phạm quyền tác giả phải xin lỗi công khai, gỡ bỏ tác phẩm xâm phạm, …
• Áp dụng các biện pháp xử lý hành chính: Phạt tiền, tịch thu tang vật, …
• Truy cứu trách nhiệm hình sự: Trong một số trường hợp nghiêm trọng, người xâm phạm quyền tác giả có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Dịch vụ đăng ký bảo hộ quyền tác giả trọn gói tại Long Phan

Long Phan cung cấp dịch vụ đăng ký bảo hộ quyền tác giả trọn gói,  chuyên nghiệp. Các chuyên gia của Long Phan sẽ thực hiện:

• Tư vấn chi tiết về thủ tục đăng ký bảo hộ quyền tác giả.
• Soạn thảo hồ sơ đăng ký bảo hộ quyền tác giả đầy đủ, chính xác theo quy định.
• Đại diện Quý khách hàng nộp hồ sơ và theo dõi tiến trình tại Cục Bản quyền tác giả.
• Nhận kết quả và trao Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả cho Quý khách hàng.

Quyền tác giả là quyền quan trọng của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm của mình. Việc hiểu rõ về quyền tác giả sẽ giúp Quý khách hàng bảo vệ quyền lợi của mình,  tránh các tranh chấp pháp lý và khai thác hiệu quả giá trị của tác phẩm.  Đăng ký bảo hộ quyền tác giả là cách tốt nhất để bảo vệ quyền lợi của Quý khách hàng.  Liên hệ với Long Phan qua hotline 0906735386 để được tư vấn và hỗ trợ về đăng ký bảo hộ quyền tác giả.